Gmach Urzędu Rady Ministrów w Alejach Ujazdowskich w Warszawie to miejsce dla obywatela na codzień niedostępne. To miejsce władzy. Znane jest w wąskich fragmentach z transmisji telewizyjnych. Czasem, gdy coś do powiedzenia ma premier czy inny minister, w tle pojawić się może rzeźba czy inny detal wystroju wnętrza, które skrywa znakomite dzieła polskiej sztuki lat czterdziestych XX wieku. Gmach w Alejach Ujazdowskich ucierpiał w czasie II wojny światowej w stopniu, który wymusił m.in. jego gruntowną przebudowę na potrzeby nowej władzy. Odbudowywano go w latach 1946-48 z przeznaczeniem na siedzibę Rady Państwa. Na zlecenie Kancelarii Cywilnej Prezydenta Rzeczypospolitej podjęli się tego architekci Jan Bogusławski i Stanisław Odyniec-Dobrowolski. Wykonanie dekoracji rzeźbiarskiej Bogusławski zlecił Stanisławowi Sikorze, rzeźbiarzowi z ugruntowaną już pozycją zawodową, z którym współpracował m.in. przy okazji wystawy paryskiej (1937, Exposition Internationale Arts et Techniques dans la Vie Moderne) i nowojorskiej (1939, New York World's Fair).

Sikora wspominał, że oddano mu do dyspozycji cztery duże pomieszczenia w parterze budynku. Do pomocy przydzielono rzemieślników - kamieniarzy, sztukatorów, cieśli i stolarzy. 22 grudnia 1947 roku jego projekty zostały ocenione i zaakceptowane do realizacji przez komisję, w składzie której znaleźli się m.in.: Tadeusz Breyer, Bohdan Pniewski, Romuald Gutt, Roman Piotrowski, Jan Bogusławski, Stanisław Odyniec-Dobrowolski i Józef Trenarowski. Kamienie i marmury dostarczyła Centrala Sprzedaży Kamienia. W dniu 11 listopada 1948 roku dekoracja rzeźbiarska gmachu Rady Państwa była gotowa. Komisja oceniająca prace wskazała na wysoki poziom artystyczny zrealizowanych rzeźb, które znakomicie wpisały się w zaprojektowane przez Jana Bogusławskiego wnętrza reprezentacyjnego gmachu władz państwowych. Dopełnieniem plastyki wnętrz są wysokiej klasy kraty, okucia i inne elementy mataloplastyczne, zaprojektowane i wykonane przez Henryka Grunwalda. Całość, bez przesadnego przepychu, stanowi świadectwo wysokiej kultury artystycznej projektantów. To także świadectwo trwania najlepszych, przedwojennych jeszcze tendencji artystycznych, adoptowanych na potrzeby nowej władzy ludowej.

Foto © 2010 Paweł Giergoń / sztuka.net

Stanisław Sikora urodził się w 1911 roku w Stryszawie w województwie żywieckim. Zawodu uczył się w zakopiańskiej Szkole Przemysłu Drzewnego u Antoniego Kenara i na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych w pracowni Tadeusza Breyera. Od 1946 roku mieszkał na Saskiej Kępie przy ulicy Obrońców 28/30, gdzie miał swoją pracownię. Znany był głównie jako rzeźbiarz i medalier. Na jego dorobek artystyczny składały się rzeźby dekoracyjne, pomniki, formy przestrzenne, tablice pamiątkowe jak i małe formy rzeźbiarskie - medale, plakiety, monety i odznaczenia. Tworzył w różnych technikach i materiałach - drewnie, granicie, marmurze, metalu i ceramice. Swoje prace wystawiał na blisko czterystu wystawach w kraju i zagranicą. Wśród licznych nagród i wyróżnień należy wymienić Srebrny Medal i dyplom na wystawie Arts et Techniques dans la Vie Moderne w Paryżu (1937), nagrodę na Salonie Instytutu Propagandy Sztuki w Warszawie (1937), I i II nagrodę w konkursie na rzeźbę ceramiczną w Ćmielowie (1938), III nagrodę w konkursie na Pomnik Zwycięstwa w Warszawie (1948), I nagrodę w konkursie na pomnik Stefana Żeromskiego w Kielcach (1954), I nagrodę w międzynarodowym konkursie medalierskim w Arezzo (1964, 1965), I nagrodę na III Międzynarodowym biennale "Sport w sztukach pięknych w Barcelonie (1971). Zrealizował m.in. Mauzoleum gen. Orlicz-Dreszera w Gdyni-Oksywiu (1938, w zespole z J. Bogusławskim i M. Potrawiakiem), cykl syren w Klubie Dyplomatycznym MSZ w Warszawie (1948-50), pomnik Stefana Żeromskiego w Kielcach (1954), pomnik u czci pomordowanych w Mauthausen (1955), formę przestrzenną na biennale rzeźby w Elblągu (1965), rzeźby wokół kręgu tanecznego w Dąbrowie Górniczej (1965), rzeźba przestrzenna "Hejnały" na biennale rzeźby w metalu w Warszawie (1968), pomnik Czynu Chłopskiego w Warszawie (1968), płaskorzeźby we wnętrzu ambasady polskiej w Moskwie (1979), popiersie Bolesława Prusa (1984) i pomnik Stefana Żeromskiego (1986) na Saskiej Kępie w Warszawie. Zmarł w 2000 roku.

Foto: Zbyszko Siemaszko / Archiwum URM