15 marca w Space Design w Warszawie odbył się wernisaż wystawy fotografii Michała Radwańskiego pt. "Mozaiki warszawskie". Organizatorem wydarzenia jest Ceramika Paradyż we współpracy z Fundacją Architektury, a kuratorem wystawy Janusz Kaniewski. Wsparcia merytorycznego udzielił Paweł Giergoń, szef serwisu sztuka.net. Wieczorne spotkanie zainicjowało akcję "Ratujemy Mozaiki", która ma na celu przywrócenie dawnej świetności mozaikom zdobiącym architekturę w całej Polsce.

Mozaika, jako jedna z form dekoracji plastycznych w architekturze, przeżywały swoisty renesans w powojennej Polsce. Kolorowe, o niepowtarzalnym charakterze, zdobiły instytucje, budynków mieszkalnych, wnętrza kawiarni i sklepów, przyciągały wzrok przechodniów swoimi abstrakcyjnymi formami. Niestety, te niezwykłe dzieła sztuki są bardzo często skuwane lub ukrywane pod warstwą betonu i styropianu, podczas przeróżnych prac modernizacyjnych. Akcja "Ratujemy Mozaiki" ma na celu przywrócenie blasku oryginalnych dekoracji plastycznych i ich ochronę, aby dziedzictwem kulturowym mogły cieszyć się kolejne pokolenia Polaków.

Akcja "Ratujemy Mozaiki" - wspólnie w szczytnym celu

Pomysłodawcami akcji "Ratujemy Mozaiki" jest Ceramika Paradyż, która zaprosiła do współpracy Fundację Architektury. Ceramika Paradyż, firma, która od wielu lat angażuje się w inicjatywy na rzecz sztuki i designu, podjęła decyzję o zainicjowaniu akcji w trakcie rozmów ze światowej sławy designerem Januszem Kaniewskim. Natomiast Fundacja Architektury zapoczątkowała działania na rzecz ochrony niszczejących dzieł sztuki nie cały rok temu podczas majowych spotkań w Zachęcie "Architektura w akcji" oraz kontynuuje pracę angażując się w różnorodne nowe projekty. W tym roku Ceramika Paradyż i FA zainicjowały wspólny projekt, kierując się troską o nasze dziedzictwo kulturowe i estetykę przestrzeni publicznej. Celem partnerów jest uwrażliwianie społeczeństwa i jego aktywizacja na rzecz ochrony spuścizny architektonicznej i artystycznej.

Jednym z elementów sztuki użytkowej i jednocześnie naszego dziedzictwa kulturowego są kolorowe mozaiki - stanowiące wyjątkową ozdobę szarych ulic. Jednak jak można zauważyć wiele z nich jest zniszczonych. Dlatego też Ceramika Paradyż we współpracy z Fundacją Architektury postanowiła zapoczątkować akcję "Ratujemy Mozaiki". Mamy nadzieję, że nasza idea spotka się z uznaniem Polaków i że wspólnie uda się nam uratować jak najwięcej, często niepowtarzalnych dzieł sztuki - mówi Iwona Filipczak, rzecznik prasowy Ceramiki Paradyż. Dodatkowo w naszej codziennej pracy staramy się angażować w inicjatywy związane ze sztuka i designem. Temat mozaik ich ratowania jest nam szczególnie bliski, ponieważ te niewielkich rozmiarów płytki są elementami zdobniczymi wielu naszych kolekcji. Cieszymy się, że akcja została zainagurowana wernisażem zdjęć "Mozaiki warszawskie". Mam nadzieję, że kolejne etapy akcji spotkają się z uznaniem, a już niedługo projekt będzie obecny w innych miastach Polski - dodaje Filipczak.

Pierwszy krok - wernisaż fotografii "Mozaiki Warszawskie"

Działania związane z ratowaniem mozaik rozpoczęły się od wernisażu wystawy fotografii Michała Radwańskiego, który w sposób szczególny i osobisty ukazał wybrane warszawskie mozaiki. Jedną z dwudziestu fotografii zaprezentowano w nietypowy sposób - nadrukowano ją na płytki ceramiczne, w jednym z zakładów Ceramiki Paradyż, tworząc obraz o rozmiarach ponad 5 m². Michałowi Radwańskiemu asystował Jakub Laskowski, młody artysta i kurator.

Podejmując się realizacji tego projektu miałem świadomość, że ma on w dużym stopniu charakter historyczo-dokumentalny. Niezwykłą niespodzianką była dla mnie różnorodność i plastyczność fotografowanych mozaik. Urzekła mnie ich wielobarwność, faktury, pomysłowość wykonania i wyobraźnia w doborze materiału. Finalnie projekt dokumentalny przerodził się w coś znacznie szerszego, czego mam nadzieję doświadczą również widzowie - mówi Michał Radwański.

Kuratorem wystawy jest Janusz Kaniewski, warszawiak od urodzenia, jeden z najwybitniejszych polskich projektantów. Artysta współpracuje z samorządami miast i walczy o to, aby wyglądały one lepiej i były bardziej przyjazne dla mieszkańców i turystów.

Sztuka czasów PRLu cieszy się coraz szerszym zainteresowaniem historyków sztuki, artystów, a także społeczeństwa. Mamy nadzieję, że zainicjowana w Warszawie akcja "Ratujemy Mozaiki", dzięki konserwacji dekoracji plastycznych, przyczyni się do podniesienia jakości często zaniedbanych przestrzeni miejskich. Fotografie Michała Radwańskiego pokazują jak niezwykle inspirujące są warszawskie mozaiki - zachwycają kompozycją, fakturą,  materiałem, barwą. Warto się nad nimi pochylić, póki jeszcze nie zniknęły - mówi Karolina Andrzejewska z Fundacji Architektury. Cieszymy się, że inicjatywa Ceramiki Paradyż zbiega się z działaniami Fundacji. Pragniemy zainteresować niszczejącymi obiektami architektury i sztuk plastycznych szerokie grono odbiorców. Tym bardziej jesteśmy zadowolone z pomysłu takiej akcji, która wyszła ze strony Ceramiki Paradyż. Jednocześnie Fundacja pracuje nad realizacją prac współczesnych młodych artystów twórczo zainspirowanych tematem mozaiki - dodaje Katarzyna Juchniewicz z Fundacji Architektury.

Wsparcie merytoryczne nad akcją objął Paweł Giergoń, historyk sztuki oraz szef serwisu sztuka.net, który od wielu lat zajmuje się problematyką architektury i plastyki w architekturze Warszawy czasów PRL.

Kolejne kroki

O wszystkich działaniach związanych z akcją Ceramika Paradyż informować będzie na stronie www.ratujemymozaiki.com. Już niebawem znajdą się na niej informacje, gdzie będzie można zobaczyć wystawę zdjęć warszawskich mozaik, które były prezentowane w czasie wernisażu. Dodatkowo znajdą Państwo na niej informacje o aktywnościach, które planujemy wokół Akcji - mówi Iwona Filipczak. Zapraszamy do odwiedzania strony i włączenia się w projekt, bo ratowanie dziedzictwa kulturowego to warty poparcia, szczytny cel - dodaje Filipczak.