Renesansowy dwór kapituły krakowskiej w Pabianicach, "Zamek", zostanie udostępniony do zwiedzania. Uroczyste otwarcie dworu po remoncie odbędzie się 5 czerwca 2005 r. o godz. 12.00.

Dobra pabianickie od XI w. stanowiły własność kapituły krakowskiej. Zachowany do dziś dwór, dawna siedziba ośrodka włości kapitulnej, został wzniesiony w latach 1565-1571, przez muratora Wawrzyńca Lorka z inicjatywy kanonika Stanisława Dąbrowskiego. Dwór przeznaczony był na mieszkanie i urząd zarządców oraz osób lustrujących dobra. Po drugim rozbiorze Polski stanowił siedzibę zarządu władz pruskich. W 1822 r. oddano go do użytku osiedlającym się w Pabianicach tkaczom i sukiennikom. W roku 1833 przeznaczony został na siedzibę władz miasta. Od 1948 roku w budynku znajduje się Muzeum Miasta Pabianic. Renesansowy dwór usytuowany jest w dolinie rzeki Dobrzynki przy ul. Stary Rynek l po północnej stronie ulicy. Jest to budynek murowany, jednopiętrowy, podpiwniczony, z dachem pogrążonym, ukrytym za ścianami attyki. Dwór założono na planie o lekko romboidalnym zarysie ścian głównych. Przy narożnikach płd.-zach. i płn.-wsch. występują alkierze na planie prostokąta. Do ściany zachodniej przylega niższa bryła budynku przykryta dwuspadowym dachem z bogato ukształtowanym szczytem. Pomieszczenia w piwnicy i sale na parterze posiadają sklepienia kolebkowe z lunetami. Nad I piętrem zachowały się niemal w całości pierwotne stropy belkowe, odkryte w toku badań w 1995 r. Wówczas odkryto także w sali I piętra renesansową polichromię z XVI w. z późniejszymi nawarstwieniami z XVIII i XIX w. W ościeżach okien I piętra zachowały się profilowane obramienia kamienne z piaskowca. Przeprowadzone w latach 1994-1996 badania dworu ujawniły znacznie większy stan zachowania autentycznej substancji niż dotychczas sądzono. W roku 1997 przystąpiono do prac remontowo-konserwatorskich dworu. Prace mają na celu utrwalenie jego struktury przestrzennej, zachowania historycznych elementów wyposażenia wnętrza oraz poprawy infrastruktury technicznej. Po zakończeniu prac dwór będzie nadal siedzibą muzeum ze stałymi ekspozycjami o charakterze wnętrzarskim oraz prezentującymi historię miasta od pradziejów po współczesność. Przy okazji prac remontowych dokonano ciekawych obserwacji archeologicznych w otoczeniu dworu, m.in. odsłonięte zostały ceglane i kamienne mury oraz masywna drewniana konstrukcja (może wzmocnienie przekopu fosy?) po stronie północnej. Wewnątrz budynku oraz w wykopach poza jego murami znaleziono kilka tysięcy fragmentów naczyń glinianych, kafli piecowych, szklanych butelek i szyb, przedmiotów metalowych i drewnianych z okresu od późnego średniowiecza po współczesność. Do najciekawszych odkryć należy "skarb" monet z XVII-XVIII w. Prace remontowo-konserwatorskie dobiegły końca. Wykonano je dużymi nakładami finansowymi miejscowego samorządu i sponsorów. Nakłady te są w pełni uzasadnione, bowiem XVI-wieczny dwór w Pabianicach należy do najcenniejszych zabytków renesansowej architektury w Polsce.

Muzeum Miasta Pabianic, Stary Rynek 1/2, 95-200 Pabianice
Kontakt: www.muzeum.pabianice.prv.pl