Helena i Lech Grześkiewiczowie reprezentują zapominane już dziś pokolenie twórców, których największe sukcesy artystyczne przypadły na lata 50. i 60. XX wieku. Ich twórczość popadła dziś w lekkie zapomnienie i znana jest nielicznym - głównie historykom sztuki i architektury, choć paradoksalnie niemal każdy mieszkaniec Warszawy, Lublina, Poznania czy Włocławka musiał z ich sztuką zetknąć się lub styka się na co dzień. Monumentalne polichromie autorstwa Grześkiewiczów zdobią kamienice warszawskiej, lubelskiej i poznańskiej Starówki, kościoły Św. Jana we Włocławku i Św. Jakuba w Warszawie. Złocone sgraffito ekranu akustycznego znane być musi każdemu, kto choć raz zasiadł w fotelu na widowni Sali Kongresowej stołecznego Pałacu Kultury i Nauki. W historii sztuki polskiej drugiej połowy XX wieku Grześkiewiczowie zapisali się jednak przede wszystkim jako twórcy i propagatorzy technik ceramiki artystycznej, w której to dziedzinie odnosili spektakularne sukcesy w Polsce i zagranicą. Kojarzeni są z nieistniejącą już dziś peerelowską Fabryką Fajansu we Włocławku, gdzie zrealizowali swoje najbardziej znane dzieła ale także (o czym mało kto pamięta), przez kilka lat kształcili kadry fachowców, ucząc od podstaw technik malarskich na podłożu ceramicznym. Można zaryzykować twierdzenie, iż sukces i szeroka popularność włocławskiej ceramiki jest w dużej mierze zasługą tej właśnie pary artystów. Pisząc o ceramice Grześkiewiczów nie sposób też pominąć monumentalnych żyrandoli ich projektu zdobiących wnętrza Pałacu Kultury i Nauki, warszawskich teatrów, auli Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego czy kawiarni na Nowym Świecie i Placu Konstytucji oraz monumentalnych elementach niezrealizowanego Pomnika Zwycięstwa mającego stanąć na Osi Saskiej, które zdobią dziś prezbiterium Katedry Polowej Wojska Polskiego przy ulicy Długiej. To istotny, trwały i ceniony element ich dorobku artystycznego, ale chyba niesprawiedliwie usuwający w cień ich pierwszą i pielęgnowaną do końca życia pasję jaką było od zawsze malarstwo.
Lech Grześkiewicz (1913-2012) i Helena Grześkiewicz z domu Dowkontt (1908-1977) jako jedni z nielicznych polskich artystów zostali wykształceni w technikach malarskich w Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych w Rzymie (Helena otrzymała dyplom w 1937 roku, Lech przerwane wojną studia ukończył w roku 1947). Pierwsze sukcesy zawodowe odnotowała jeszcze przed wojną Helena Grześkiewicz, najpierw kończąc słynną paryską Academie Julian (1935) a następnie wystawiając swoje prace malarskie w Salonie Stowarzyszenia Artystów Francuskich (nagroda), Salonie de Tulliere i Salonie National w Paryżu. Zdobyta w trakcie studiów włoskich wiedza i doświadczenie, szczególnie w technikach malarstwa monumentalnego (fresk, mozaika, sgraffito) stały się w powojennej Polsce, w obliczu dramatycznego braku fachowych kadr artystycznych szczególnie cenne. W latach czterdziestych i pięćdziesiątych powierzano Grześkiewiczom szereg prac restauratorskich wymagających najwyższych kwalifikacji zawodowych w zniszczonych przez Niemców reprezentacyjnych budynkach nowej władzy, by wymienić tylko rekonstrukcję i restaurację fresków w Belwederze i pałacu w Natolinie. Jednocześnie, w miarę skromnych możliwości podróżowali - Polska, Włochy, Francja, Bułgaria.
Po raz pierwszy prezentowane na wystawie tak licznie akwarele Grześkiewiczów stanowią rodzaj prywatnego notatnika z podróży, jakie odbywali przed i po II wojnie światowej, ukazując zarazem zupełnie inne, nieznane szerokiej publiczności oblicze obojga artystów. To głównie malownicze i romantyczne pejzaże włoskich i południowofrancuskich, skąpanych w błękicie i słońcu miejscowości, tak różnych klimatem, barwą i architekturą od znanych nam rodzimych sielskich klimatów. Najwcześniejsza z prezentowanych prac pochodzi z 1937 roku (widok z tarasu na wyspie Capri). Najpóźniejsze są pejzaże południowej Francji z1958 roku.
Wystawa upamiętnia setną rocznicę urodzin zmarłego w 2012 roku Lecha Grześkiewicza.
Klub Kultury Saska Kępa, filia Centrum Promocji Kultury
ul. Brukselska 23
Warszawa
Wernisaż wystawy: 23 października 2013 o godz. 19.00