Zbiory wspólne to wystawa obiektów z kolekcji Galerii Arsenał w Białymstoku, Podlaskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych oraz instytucji publicznych województwa podlaskiego: Dział Archeologii Muzeum Podlaskiego w Białymstoku, Dział Etnografii Muzeum Podlaskiego w Białymstoku, Dział Sztuki Muzeum Podlaskiego w Białymstoku, Muzeum Historyczne, Muzeum Rzeźby Alfonsa Karnego, Muzeum Wnętrz Pałacowych w Choroszczy, Muzeum w Tykocinie, Muzeum Historii Medycyny i Farmacji, Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, Muzeum Przyrodniczo-Leśne w Białowieży i Białowieski Park Narodowy, Muzeum Wigier i Wigierski Park Narodowy, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku.
Dzieła sztuki współczesnej zostały zestawione z obiektami muzealnymi, a także eksponatami gromadzonymi jako pomoce naukowe czy świadectwa historii. Zrównanie statusu obiektów reprezentujących różne porządki wiedzy stanowi przyczynek do dyskusji o powodach tworzenia kolekcji w domenie publicznej i procedurach nadających wartość symboliczną kolekcjonowanym obiektom. Wszystkie eksponaty pochodzą z terenu Podlasia; wystawa jest więc także specyficzną opowieścią o regionie, jego historii oraz wrażliwości i ambicjach jego mieszkańców.
Dobierając kolejność eksponatów, nie zastosowałam podziału na dziedziny wiedzy czy ze względu na porządek chronologiczny. Zestawiłam je ze sobą intuicyjnie, według podobieństwa formalnego lub emocji, jakie ewokują. Czasem jest to powinowactwo kształtu, jak w przypadku zestawienia minimalistycznych współczesnych rzeźb z prostymi narzędziami rolniczymi ze zbiorów etnograficznych i neolitycznymi toporami ze zbiorów archeologicznych. Poetycka prostota współczesnych rzeźb Piotra Łakomego, którą możemy odczytywać jako manifestację sprzeciwu wobec współczesnej nadprodukcji rzeczy i znaczeń spotyka się z pierwotną prostotą przedmiotów wytwarzanych przez archaiczne społeczności.
Osobną grupę stanowią prace oparte na rysunku. Są to między innymi szkice Stanisława Witkiewicza ze Zbiorów Sztuki Muzeum Podlaskiego pochodzące z drugiej połowy XIX wieku oraz współczesne szkice Wilhelma Sasnala, Radosława Szlagi czy Huberta Czerepoka należące do kolekcji Galerii Arsenał. Długopisowe, utrzymane w więzienno-amatorskiej stylistyce rysunki macedońskiego artysty Aleksandara Stankoskiego zestawiam z pochodzącym ze zbiorów Muzeum Historii Medycyny i Farmacji fragmentem skóry ludzkiej z zachowanym tatuażem.
W kolejnym zestawieniu elementem łączącym jest zawarta w przedmiotach opowieść; jak w przypadku połączenia pochodzących z lat dwudziestych dokumentów rodzinnych białostockich Żydów ze zbiorów Muzeum w Tykocinie ze zrealizowanym w 2003 roku filmem Artura Żmijewskiego pod tytułem Śpiewnik domowy, na którym pochodzący z Polski sędziwi mieszkańcy Tel Awiwu przypominają sobie melodie z czasów młodości.
Preparaty anatomiczne z Zakładu Anatomii Prawidłowej Człowieka Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku będą prezentowane w jednej sali z pracami artystycznymi, które odczytywać można jako wyraz niepokoju, poczucia zagrożenia – jak w przypadku jednoznacznie katastroficznych prac Anny Baumgart i Kuby Bąkowskiego.
W tym zestawie obiektów największe kontrowersje budzić może Autoportret Tomasza Mroza. Silikonowa rzeźba z roku 2006 epatuje brzydotą, budzi seksualne skojarzenia. Pozycja, w której pokazał siebie artysta – na czworaka – jest wyraźnym znakiem podporządkowania. Jest wyrazem egzystencjalnej rozpaczy człowieka uwikłanego w ścierające się popędy biologiczne a jednocześnie poddanemu kulturowej i biologicznej opresji. Dopełnieniem Autoportretu są łażące po podłodze szczury, których pojawienie się, jak w Dżumie Alberta Camusa, wieszczy zbliżający się kataklizm. W ich kontekście zezwierzęcona postać artysty nosi znamiona rozpaczliwej walki o przetrwanie.
Na wystawie Zbiory wspólne silikonową skórę realistycznych rzeźb zestawiono z preparatami anatomicznymi z Zakładu Anatomii Prawidłowej Człowieka Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Obiekty te, choć na laikach mogą zrobić wrażenie, nie są ekspresyjne w sposób intencjonalny. Zostały wytworzone w celach naukowych, dzięki owym preparatom wykształciło się kilka pokoleń lekarzy, którzy dziś wykorzystują zdobytą wiedzę, lecząc pacjentów i pracując na rzecz rozwoju medycyny.
Zarówno instytucja muzeum, jak i współczesna medycyna wyrosły na gruncie idei oświeceniowych. Osiemnastowieczny racjonalizm, choć wielokrotnie już podważany i reinterpretowany, stanowi podwaliny dzisiejszej kultury europejskiej. Jednak przyszłość opartej na nim cywilizacji nie jest oczywista. Jak twierdzi Slavoj Žižek „(…) zbliża się nowe średniowiecze, w którym wybuchną etniczne i religijne namiętności, a wartości oświecenia zostaną zatarte”. Trudno nie traktować poważnie tego ostrzeżenia, patrząc jak bojownicy ISIS dewastują rzeźby z muzeum w Mosulu, czy czytając informacje o spaleniu tamtejszej biblioteki. Preparaty medyczne pokazujące budowę wewnętrzną człowieka mają nie tyle podbijać ekspresję stojących koło nich rzeźb, co reprezentować wartości oświecenia, które w dzisiejszym świecie zdają się być zagrożone.
Artyści biorący udział w wystawie: Mirosław Bałka, Basia Bańda, Anna Baumgart, Kuba Bąkowski, Wojciech Bąkowski, Olaf Brzeski, Jiri Cernicky, Hubert Czerepok, Oskar Dawicki, Maurycy Gomulicki, Zhanna Kadarova, Ada Karczmarczyk, Marek Kijewski, Robert Kuśmirowski, Leszek Lewandowski, Piotr Łakomy, Magisters (Hubert Czerepok, Zbigniew Rogalski), Małgorzata Markiewicz, Viktor Marushchenko, Marzanna Morozewicz, Tomasz Mróz, Małgorzata Niedzielko, Dan Perjovschi, Agnieszka Polska, Wilhelm Sasnal, Mikołaj Smoczyński, Konrad Smoleński, Aleksandar Stankoski, Radosław Szlaga, Iza Tarasewicz, Slaven Tolj, Krzysztof Wodiczko, Julita Wójcik, Artur Żmijewski.
Kurator: Agnieszka Tarasiuk