W 1952 roku Muzeum Pomorza Zachodniego rozpoczęło nową fazę działalności, której podstawowym celem stało się umacnianie totalitarnego, prosowieckiego systemu w sferze kultury. Misję realizowano za pomocą pozyskiwanych do kolekcji obiektów, wystaw stałych i czasowych, a przede wszystkim rozbudowanego działu oświatowego. To właśnie przed nim – podobnie jak w innych polskich muzeach – postawiono zadanie politycznej indoktrynacji szerokich mas społeczeństwa. Stanowisko dyrektorki objęła Natalia Pacanowska-Haltrecht, historyczka sztuki pochodząca z rodziny zasłużonej dla ruchu komunistycznego już w latach międzywojennych, doświadczona zarówno na polu dziennikarskim, jak i w dziedzinie edukacji dzieci oraz dorosłych. Z kolei jedną z najbardziej spektakularnych donacji, przypadających dokładnie na czas zmiany kierownictwa instytucji, było wzbogacenie szczecińskich zbiorów o epickie malowidło Gérarda Singera 14 lutego w Nicei (1950–1951). Ta monumentalna, wpisująca się w zimnowojenną retorykę kompozycja – przedstawiająca bunt dokerów z Lazurowego Wybrzeża – została zakupiona przez Ministerstwo Kultury i Sztuki PRL podczas Wystawy współczesnej plastyki francuskiej w warszawskiej Zachęcie. Dzieło uczyniono głównym bohaterem galerii malarstwa najnowszego, prezentowanej w gmachu przy ulicy Staromłyńskiej 27 aż do czasu odwilży 1956 roku.

Stoczniowy Szczecin – degermanizowane miasto przyjmujące reemigrantów z Francji i kultywujące mit „Paryża Innej Europy” – wybrano nieprzypadkowo na opiekuna rozsławionego na cały świat dzieła o portowej, antyhitlerowskiej oraz antykapitalistycznej tematyce. Narracja ekspozycji Daleko od Moskwy… została osnuta wokół bogatej historii tego płótna, stanowiącego świadectwo krótkiej fascynacji metodą realizmu socjalistycznego wśród francuskiej lewicy w latach 1948–1953. Pokaz obrazu – sześćdziesiąt lat po jego zniknięciu w muzealnych magazynach – przybliża niemal nieznany w Polsce nurt sztuki zachodnioeuropejskiej, polityczne, ikonograficzne i formalne konteksty malowidła. Wystawa, podzielona na cztery splecione nawzajem części, porusza kwestie budowy nowego powojennego porządku i wizerunku nowego socjalistycznego człowieka, a także problem nowego aliansu polsko-francuskiego. Wobec politycznych wydarzeń na Dalekim Wschodzie przywoływanych przez zaledwie 22-letniego Singera, ilustratora francuskiego przekładu produktywistycznej powieści radzieckiej Daleko od Moskwy, kluczowym motywem uczyniono nowe zainteresowanie Orientem. Ekspozycja gromadzi nie tylko prace znajdujące się w zbiorach Muzeum Narodowego w Szczecinie, lecz także wypożyczone z Muzeum Narodowego w Warszawie, tamtejszego Muzeum Niepodległości, Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzeum Zamoyskich w Kozłówce, galerii Mercier & Associés w Paryżu oraz prywatnej kolekcji wdowy po artyście Claudette Singer.

 Wybrani artyści:

Xawery Dunikowski – Wojciech Fangor – Tomasz Gleb – André Fougeron – William Gropper – Renato Guttuso – Tadeusz Kantor – Tadeusz Kulisiewicz – Lech Kunka – Alfred Lenica – Bernard Lorjou – Gabriele Mucchi – Beniamin Pacanowski – Jaroslav Paur – Erna Rosenstein – Gérard Singer – Władysław Strzemiński – Bogusław Szwacz – BorisTaslitzky

Muzeum Narodowe w Szczecinie, ul. Wały Chrobrego 3
28 kwietnia – 30 czerwca 2016

Wernisaż: 28 kwietnia 2016, czwartek, godzina 18.30

kurator: Szymon Piotr Kubiak