 |
|
"Las Golden" to jedenaście misternych rysunków, których akcja toczy się w Stanach Zjednoczonych. Ich tematem jest amerykański krajobraz, niekoniecznie jednak taki, jakim stworzyła go natura, lecz w swej wyreżyserowanej postaci - znanej z fotografii, filmów czy reklam. Mamy tu w istocie do czynienia ze specyficzną kulturową kliszą przedstawiającą pejzaż jako rodzaj malowniczego widoku spełniającego konkretne funkcje społeczne: rozrywkowe (związane z masową turystyką czy przemysłem filmowym) i propagandowe (kształtowanie dumy narodowej). Spektakularność jest nierozłączną cechą tak pojmowanego krajobrazu, ale motywy, które przedstawia na swoich rysunkach Elsner są szczególnie nacechowane sceniczną aurą. Oto bowiem widoki "ulepszone" przez człowieka: próbne eksplozje nuklearne na amerykańskiej pustyni czy pożary trawiące bogate osiedla zachodniej Kalifornii. "Las Golden" ukazuje ów niebywały kulturowo moment, w którym estetyczna ekscytacja zaciera sens oglądanych scen. Na jednym z rysunków ("VIP's") grupa Bardzo Ważnych Osobistości ze specjalnie przygotowanej trybuny obserwuje próbny wybuch atomowy. Począwszy od lat 50. XX wieku, obserwowanie testów jądrowych prowadzonych przez armię amerykańską na pustyni Nevada stało się jedną z atrakcji turystycznych Las Vegas - miasta oddalonego zaledwie 100 km od poligonu nuklearnego. Elsnera interesuje przede wszystkich proces estetyzacji, który dokonuje się za sprawą fotografii i mediów masowych. Przerysowując archiwalne i prasowe zdjęcia artysta powiększa swoje rysunki do coraz większych rozmiarów i tak, jak to czyni prasa, potęguje sensację, uwodzi skalą obrazu - im coś w gazecie większe tym ważniejsze. Starannie kadrowane fotografie, z których korzysta Elsner, pokazują grozę pożarów czy próbnych wybuchów jądrowych jako wartość spektakularną, ale nie traumatyczną. Zarazem jednak artysta stawia ten sam problem odpowiedzialności za manipulacje obrazem przed obliczem sztuki. Czy to nie sztuka właśnie służyła i często jeszcze służy, za narzędzie estetyzacji świata?
Wystawę uzupełniają trzy rysunki z serii "Still", które - choć niebezpośrednio - przywołują hollywoodzki kontekst gier z pejzażem. Prace te przedstawiają fragmenty krajobrazu ze słynnej serii "Untitled Film Stills" Cindy Sherman (która to nota bene była też ostatnio przedmiotem artystycznego działania Anety Grzeszykowskiej). Przerysowując kadry Sherman, Elsner pomija sylwetkę artystki pozostawiając jedynie tło. Jego rysunki przedstawiają pejzaż jako "pustą scenę", miejsce potencjalnej akcji. Raz jeszcze więc krajobraz okazuje się sztucznie, kulturowo uformowaną scenerią, wizualizacją "amerykańskości", której orężami pozostają niezmiennie dumny militaryzm i tonizujące wszelką grozę rozrywkowe obrazy rodem z Hollywood.
Sławek Elsner urodził się w 1976 roku w Wodzisławiu Śląskim, ale od połowy lat 80. mieszka w Niemczech. W 2001 roku miała miejsce jego pierwsza wystawa indywidualna w Galerii Raster, zaś rok później ukończył studia artystyczne w Kunsthochschule w Kassel. Jest laureatem nagród artystycznych (des dit we Frankfurcie nad Menem, 2001; Selbst Im weitesten Sinne w Kunstverein w Marburgu, 2003) oraz stypendystą KunstHaus w Essen (2004). W ostatnich dwóch latach miał szereg wystaw indywidualnych i grupowych, m.in. w Museum Dhont-Daenens w Deurle w Belgii, w Bielefelder Kunstverein w Bielefeld, w Hamburger Bahnhof w Berlinie oraz galeriach prywatnych w Anglii, Niemczech, Francji. Obecnie mieszka i pracuje w Berlinie.
Raster, ul. Hoza 42/8, III p. 00-516 Warszawa
Kontakt: www.raster.art.pl
|