 |
|
W 2006 roku Muzeum Narodowe w Warszawie podpisało ze Spadkobiercami Juliusza i Róży Tarnowskich umowę kupna kolekcji dzieł sztuki z Suchej. Dzięki wsparciu finansowemu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego nabyto 9213 obiektów: 1148 rysunków, 7960 rycin i fotografii, 5 obrazów olejnych, 2 rękopisy, 1 starodruk oraz 97 map i atlasów. Wśród zakupionych dzieł są prace znakomitych artystów polskich i obcych, malarzy i grafików z XVI – XIX wieku, między innymi Bernarda Bellotto zwanego Canaletto, Szymona Czechowicza, Jeremiasza Falcka, Wojciecha Gersona, Józefa Grassiego, Artura Grottgera, Willema Hondiusa, Teofila Kwiatkowskiego, Aleksandra Lessera, Piotra Michałowskiego, Jana Piotra Norblina, Cypriana Kamila Norwida, Aleksandra Orłowskiego, Jana Feliksa Piwarskiego, Wincentego Smokowskiego, Franciszka Smuglewicza, Zygmunta Vogla i Szymona Bogumiła Zuga, a także interesujące dzieła artystów amatorów (na przykład rysunki Marii Wirtemberskiej, córki Izabeli Czartoryskiej). Niezwykle wartościową część kolekcji stanowią setki prac z XVI–XIX wieku o znaczeniu ikonograficznym: portrety, widoki miast, rysunki z wykopalisk archeologicznych, przedstawienia o tematyce religijnej, heraldycznej i etnograficznej, a także cenne wczesne fotografie (m.in. Marcina Olszyńskiego i Karola Beyera). Spadkobiercy Juliusza i Róży Tarnowskich ofiarowali Muzeum Narodowemu w Warszawie obraz siedemnastowiecznego malarza holenderskiego Pietera Nasona Portret mężczyzny.
Tworzenie kolekcji dzieł sztuki w Suchej (Beskidzkiej) zapoczątkował Aleksander Branicki (1821-1877), który w 1866 roku założył w odrestaurowanym zamku bibliotekę, nabywając do niej cenne księgozbiory. Dzieło Aleksandra kontynuował jego syn Władysław Branicki (1848-1914) oraz wnuczka Anna (1876-1953), która poślubiła Juliusza Tarnowskiego (1864-1917). Ich syn Juliusz Gabriel Tarnowski (1901-1989) zarządzał Suchą do 1939 roku. Do bogatych zbiorów sztuki zostały wówczas włączone dzieła malarskie z rodzinnej kolekcji żony Juliusza Gabriela – Róży z Zamoyskich (1907-1998).
Jednym z najcenniejszych zespołów w bibliotece w Suchej była, zakupiona w 1869 roku przez Aleksandra Branickiego, kilkutysięczna kolekcja rysunków, rycin i fotografii, stworzona przez znakomitego polskiego pisarza, autora powieści historycznych, ale również prac naukowych – Józefa Ignacego Kraszewskiego (1812-1887). Stanowiła ona bogaty materiał artystyczny i ikonograficzny do badań nad historią i kulturą Rzeczpospolitej, wykorzystywany przez pisarza w pracy twórczej. Kolekcja ta otoczona była w Suchej szczególną opieką, dlatego w 1939 roku na polecenie Juliusza Tarnowskiego w celu zabezpieczenia została wywieziona do Międzyrzecza Podlaskiego. W 1943 roku, po otrzymaniu informacji, że zdeponowanym tam zbiorom grozi całkowita zagłada, komisja złożona między innymi z pracowników Muzeum Narodowego w Warszawie zabezpieczyła ich ocalałą część i przewiozła do siedziby Muzeum, skąd w 1944 roku Niemcy wywieźli ją wraz z innymi zbiorami. W czasie akcji rewindykacyjnej w 1946 roku kolekcja została zwrócona do Muzeum Narodowego w Warszawie. Przez następnych sześćdziesiąt lat kolekcja dzieł sztuki z Suchej, uszczuplona w czasie zawieruchy wojennej, była w Muzeum Narodowym pod stałą opieką konserwatorską oraz merytoryczną. Dzięki swej różnorodności stała się przedmiotem badań naukowych i opracowań specjalistów z różnych dziedzin – historyków, historyków sztuki, etnografów, muzykologów i archeologów. Rysunki, ryciny, fotografie i obrazy były prezentowane na licznych wystawach w kraju i za granicą. Dwie fantazje architektoniczne autorstwa osiemnastowiecznego weneckiego malarza Michele Marieschiego można podziwiać w stałej ekspozycji Galerii Malarstwa Włoskiego.
Wszyscy ci, którzy dbali i dbają o przeszłość narodową, rozumieją konieczność zachowania dla potomnych całych zespołów dzieł sztuki, które poprzez swą zawartość i formę świadczą zarówno o historii kraju, jak i o osobowości i pasjach ich twórców. Dbałość o zachowanie w całości już posiadanych bądź będących w depozycie kolekcji przyświeca również Muzeum Narodowemu w Warszawie. Zakup prezentowanej kolekcji z Suchej jest tego najlepszym przykładem.
Muzeum Narodowe w Warszawie. Al. Jerozolimskie 3, 00-495 Warszawa
Więcej: www.kolekcjonerzy.mnw.art.pl/sucha
|