 |
|
Osiemdziesiąt pięć procent? 85% abstrakcji! W 1960 roku ogłoszone zostały "Wytyczne Sekretariatu KC PZPR w sprawie polityki kulturalnej w dziedzinie plastyki". Partia opowiedziała się po stronie sztuki "społecznie zaangażowanej" zalecając zarazem aby dzieła abstrakcyjne lub z "pogranicza abstrakcji" traktować jako "zagadnienia marginesowe". Jednocześnie wprowadzono przepis dopuszczający 15% abstrakcji w publicznych wystawach sztuki współczesnej.
Tytuł wystawy Rafała Bujnowskiego, pozostając w bezpośrednim związku z najnowszymi pracami artysty, jest aluzją do nieustających dyskusji przeciwstawiających "sztukę dla sztuki" sztuce do (dla) skutku. W swoich pracach Bujnowski niemal od początku konsekwentnie podważa stereotypowe rozumienie abstrakcji i realizmu, zaangażowania i formalizmu, sztuki i rynku. Szereg jego obrazów, z pozoru anegdotycznych i narracyjnych, to w istocie abstrakcyjne ćwiczenia malarskie lub konceptualne modele obrazów. I odwrotnie: liczne, zdawałoby się abstrakcyjne płótna Bujnowskiego, często malowane w automatyczny sposób, zaskakują wielopoziomowymi odniesieniami do jak najbardziej namacalnych przejawów rzeczywistości, do konkretnych zjawisk, czynności i procesów - zarówno fizycznych jak i społecznych. Abstrakcja jest iluzją! - sugeruje artysta.
Na wystawie w Rastrze prezentujemy wybrane prace Bujnowskiego z ostatnich dwóch lat, które w reprezentatywny sposób ukazują istotę i dojrzałość wypracowanej przez artystę estetyki. Jedną z jej cech jest również ropiętość gatunkowa. Najstarszy z prezentowanych obiektów - "Bus Safari" (2003) - jest przerobionym z jugosławiańskiej zabawki cytatem ze współczesnego życia małopolskich miasteczek. Z kolei najnowsze rysunki są zwodzącą i uwodzącą, minimalistyczną grą z... cieniem. Artystyczne uniwersum Bujnowskiego składa się z prostych motywów: okno, drut, bryła węgla, auto, czarna farba, ołówek. Ten pozornie luźny zbiór enigmatycznych elementów tworzy jednak zwartą intelektualnie i przestrzennie całość. Bujnowskiego interesują podstawowe rekwizyty, narzędzia i struktury. W tym sensie praca malarza przypomina pracę w kopalni: żmudna powtarzalność ruchów w poszukiwaniu podstawowego, choć ukrytego głęboko surowca.
Oparta na przypadku i nieprzewidywalności logika procesów naturalnych staje się dla Bujnowskiego metodą formowania własnych prac. W serii obiektów - "Witraży" - artysta odtwarza rysunek pękniętych szyb okiennych. W obrazach, malowanych z użyciem wyłącznie czarnej farby, analizuje możliwości tworzenia iluzji przestrzennej w zależności od sposobu formowania farby, oświetlenia i kształtu obrazu. Niczym w warstwach geologicznych, wizerunki i motywy obrazów stają się czytelne poprzez zróźnicowanie faktur, gęstości i sposobów nakładania farby, nie zaś jej koloru czy rysunku. Prowadzone przez Bujnowskiego analizy i eksperymenty formalne służą stworzeniu wizualnego modelu procesu tworzenia obrazu. Odwołując się jednak - choćby w formie delikatnej aluzji - do konkretnych motywów i tematów, artysta wskazuje, że proces artystyczny nie jest i nie może być oderwany od zachodzących nieustannie procesów naturalnych, cywilizacyjnych i społecznych. Wystawa "85%", skupiona na pojęciach załamania, wstrząsu, transformacji, przemiany, jest wielopłaszczyznową metaforą i nader aktualną manifestacją takiego sposobu rozumienia sztuki.
Raster. Hoża 42 m. 8, III piętro, 00-516 Warszawa
Więcej: www.raster.art.pl
|