 |
|
| ZAKOPANE - MUZEUM TATRZAŃSKIE |
|
| Górale, górale... |
|
| 27.06.2004 - 31.10.2004 |
| 27.06.2004 - 31.10.2004 |
|
 |
|
Chłopcy, chodzący za "bucki", na zbój, góralscy przewodnicy, polowace, górale biedni i bogaci, muzycy oraz pracujący w pocie czoła na roli przy zbiórce siana - to wszystko można zobaczyć na nowej wystawie Muzeum Tatrzańskiego w Galerii Kulczyckich na Kozińcu. Zaprezentowano publiczności wystawę "Górale, górale" na której pokazano unikalne obrazy, rzeźby, grafiki i zdjęcia ze zbiorów Działu Sztuki zakopiańskiego Muzeum.
Wystawa organizowana jest w 100-lecie powstania ruchu regionalnego i 95-lecie działalności Związku Górali na Podhalu. Jest to "portret" górali widziany głównie przez nie-górali, to jest malarzy, rysowników, rzeźbiarzy i fotografów. Zostaną na niej pokazani góralscy przewodnicy, nazywani "pierwszymi z pierwszych": Jędrzej Wala starszy i młodszy, Maciej Sieczka, Szymon Tatar, Klimek Bachleda, Wojciech Roj, którego Chałubiński zabierał w Tatry jako niezrównanego towarzysza swoich wypraw, Jan Gąsienica-Byrcyn, Jan Kubin, a także "Homer Tatr" i niezrównany gawędziarz - Jan Krzeptowski-Sabała, zbójnicy, juhasi oraz góralki w rzeźbie, grafice, malarstwie i fotografii. Między innymi zostaną zaprezentowane publiczności obrazy Walerego Eljasza-Radzikowskiego, Jana Rembowskiego, Tadeusza Koniewicza, Stanisława Witkiewicza, Tadeusza Ajdukiewicza, Wojciecha Weissa, Leona Wyczółkowskiego, Władysława Skoczylasa, Jana Gąsienicy-Szostaka i Stanisława Gałka i innych autorów, w tym także nieznanych, oraz rzeźby Wojciecha Brzegi, Jana Raszki, Henryka Burzca, Antoniego Kenara, Jana Zapotocznego, Jana Rykały, Jana Nalborczyka i Stanisława Gąsienicy-Sobczaka. Wiele miejsca zajmują rzadko prezentowane zdjęcia i grafiki. Ich tematy są bardzo zróżnicowane i z pewnością wzbudzą zainteresowanie publiczności.
Jako elementy plastyczne zostały wykorzystane najciekawsze eksponaty etnograficzne ze zbiorów Muzeum Tatrzańskiego. Część wystawy jest także poświęcona 100-leciu ruchu regionalnego na Podhalu i działalności Związku Górali. Tę część wystawy przygotował dr Jerzy Roszkowski z archiwum Muzeum. Komisarze wystawy to: mgr Helena Pitoń (dział sztuki), dr Jerzy Roszkowski (dział zbiorów archiwalnych) z Muzeum Tatrzańskiego. Obszerna relacja fotograficzna z wystawy w sieci: www.muzeum.tatrynet.pl wraz z pełną informacją o wystawie. W ramach wystawy oferujemy lekcje muzealne, pokazy filmów i górach i góralach, oraz konkursy plastyczne w ramach których dzieci malują swoje wrażenia z wystawy.
Jednym z eksponatów na wystawie "Górale, górale..." w galerii na Kozińcu jest rzeźba Wojciecha Brzegi pokazująca głowę jednego z najsłynniejszych góralskich przewodników XIX wieku, Macieja Gąsienicy-Sieczki. Rzeźba trafiła do zbiorów działu sztuki Muzeum Tatrzańskiego po zakupie od Katarzyny Bryl, zamieszkałej w Zakopanem na Skibówkach. Powstała w 1923 r., a jej autorem jest znany podhalański artysta Wojciech Brzega. Rzeźba była już pokazywana na kilku wystawach czasowych organizowanych przez zakopiańskie Muzeum. Maciej Gąsienica-Sieczka, urodzony 3 kwietnia 1824 r. w Zakopanem należał do najlepszych przewodników tatrzańskich epoki zdobywania Tatr i ich najwyższych szczytów. Poznał Tatry wcześnie jako myśliwy, polując na kozice, a nawet niedźwiedzie brunatne (z samym Janem Krzeptowskim-Sabałą, znanym "polowacem" i "robsicem", jak w tamtych czasach nazywano kłusowników). Turystów prowadził na tatrzańskie szczyty jeszcze przed powstaniem Towarzystwa Tatrzańskiego, był też strażnikiem zwierzyny tatrzańskiej, razem ze swoim przyjacielem Jędrzejem Walą starszym. Największą jednak sławę zdobył Sieczka jako przewodnik tatrzański, nazywany "pierwszym z pierwszych" a towarzyszami jego wypraw byli między innymi: ks. Eugeniusz Janota, Maksymilian Nowicki, ks. Józef Stolarczyk, Walery Eljasz Radzikowski, Adam Asnyk, Mieczysław i Jan Gwalbert Pawlikowscy, Tytus i Ludwik Chałubińscy, Leopold Świerz oraz pionierka taternictwa kobiecego Natalia Janotówna. Jego najważniejszymi zdobyczami górskimi były: I wejście na najwyższy wierzchołek Świnicy (1867 r.), jedno z pierwszych wejść na Lodowy Szczyt (1870), II wejście na Wysoką z nowym zejściem przez Pazdury (1876), I wejście na Mięguszowiecki Szczyt (1877), wejście nową drogą na Łomnicę (1878), I wejście na Mnicha (1879 lub 1880) i wiele innych. Jego wejście z Pawlikowskim na niezdobyty wcześniej wierzchołek Mnicha, stanowiło przełom w historii turystyki tatrzańskiej, stanowiąc początek nowej ery - taternictwa letniego. Zakładał też klamry i sztuczne ułatwienia na tatrzańskich szlakach. Zbudował dla turystów schronisko nad Czarnym Stawem Gąsienicowym (1869), a razem z Walą tratwę... Osadzał Krzyż Pola w Dolinie Kościeliskiej i wiele tablic w Tatrach: krzyż Nowickiego na Polanie Waksmundzkiej, wkuł tablicę Kazimierza Kantaka, tablicę poświęcone Adamowi Mickiewiczowi w Dolinie Rybiego Potoku. Był człowiekiem niezwykle prawym i głęboko religijnym. Warto dodać, że Sieczka cieszył się dużą sprawnością do swojej późnej starości i jeszcze w wieku ok. 67 lat wprowadził turystów z Doliny Dzikiej na Durny Szczyt. Brał też udział w badaniach jaskiń w Dolinie Kościeliskiej, budował tatrzańskie ścieżki. Jego późniejszy następca na tatrzańskich szlakach, Klemens Bachleda, zwany Klimkiem, nazywał Sieczkę swoim mistrzem i bardzo go cenił jako znakomitego przewodnika. Maciej Sieczka zmarł 25 września 1897 r. i został pochowany na Cmentarzu Zasłużonych w Zakopanem.
Muzeum Tatrzańskie w Zakopanem
Galeria Sztuki im. Włodzimierza i Jerzego Kulczyckich, Koziniec 8.
Kontakt: www.muzeum.tatrynet.pl |
Wystawy aktualne | Archiwum wystaw 2003-2012
|
| |
|