WYSTAWY
KRAKÓW - MUZEUM NARODOWE
Napoleon i Polacy
23.10.2004 - 16.01.2005

23.10.2004 - 16.01.2005
Jeden z wybitnych historyków francuskich stwierdził, że Polska "jest bardziej napoleońska niż Francja". Choć ta uwaga wydaje się paradoksalna i przesadna, to przecież jedynie Polacy śpiewają o Bonapartem w hymnie narodowym. Postać Napoleona budziła spory, a ocena jego działań, stosunku do Polski i Polaków, to nadal temat dyskusji - od pełnego uwielbienia, do ostrych słów krytyki. Niezależnie od tych sporów, największą i najważniejszą zasługą Napoleona było wprowadzenie kwestii polskiej do polityki europejskiej. Najpełniej wyraził to, niechętny Napoleonowi, Wiktor Heltman, główny autor Wielkiego Manifestu Towarzystwa Demokratycznego Polskiego w 1836 roku: "W nim jednym utopiły się nadzieje nasze, od niego oczekiwaliśmy zbawienia. Zażądał on krwi polskiej i cała emigracja pod bronią stanęła. Na głos jej z głębi ujarzmionego kraju, z szeregów nieprzyjacielskich tłumami zbiegli się prawi synowie ojczyzny i krwią swoją obleli wszystkie świata strony. Ludy ujrzały wśród siebie nową żyjącą Polskę, która ich cudami waleczności w zdumienie wprawiła i imię swoje nowym blaskiem otoczyła". Tych kilka lat istnienia Księstwa Warszawskiego, a następnie utworzenie autonomicznego Królestwa Polskiego połączonego unią personalna z Rosją, odrodziło i uformował polską świadomość na długi okres utraty państwowości. To legenda napoleońska, w której żołnierz polski miał tak istotny i chwalebny udział, pomogła w następnych latach umocnić tę świadomość, skutecznie przeciwdziałać germanizacji i rusyfikacji, wychowywać nowe pokolenia bojowników o niepodległość.

Wystawa "Napoleon i Polacy" ma wyrażać szacunek dla legendy i tradycji, w roku jubileuszu dwustulecia koronacji cesarza Napoleona I. Był to fakt niesłychanie ważny, zamykający okres rewolucji francuskiej, otwierający drogę śmiałym, zmieniający oblicze Europy planom Bonapartego. Wystawa jest wspólnym przedsięwzięciem Muzeum Narodowego w Krakowie i Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. Po raz pierwszy udało się zestawić tak różnorodny, pełny i bogaty zbiór najwspanialszych pamiątek krajowych. Wykorzystano zbiory Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, Muzeum Narodowego w Krakowie, wraz z Muzeum i Biblioteką Książąt Czartoryskich. Wypożyczono obrazy z Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Galerii Pałacu w Wilanowie, Muzeum Narodowego w Poznaniu, oraz archiwalia z Państwowego Archiwum Akt Dawnych w Warszawie. Na wystawie zbiory puławskie znajdują swoje szczególne miejsce. Mimo, że Czartoryscy należeli raczej do przeciwników Napoleona, księżna Izabela Czartoryska doceniała wielkość czynu patriotycznego Polaków w służbie Cesarza. Właśnie w zbiorach Czartoryskich znajdują się pamiątki po Henryku Dąbrowskim, Karolu Kniaziewiczu i po księciu Józefie Poniatowskim - te najważniejsze, związane z jego śmiercią na polach bitwy pod Lipskiem. Polscy oficerowie sami wzbogacali puławskie muzeum swoimi darowiznami, także trofeami przywiezionymi z różnych pól bitewnych.

W ostatnich latach widoczny jest wzrost zainteresowania okresem napoleońskim, wyrażany tak w wystawach i publikacjach zagranicznych, jak i krajowych. Na polach bitew inscenizowane są historyczne widowiska z udziałem setek uczestników przebranych w historyczne mundury, często z różnych krajów. Popularne są gry komputerowe oparte, na historycznych opisach bitew. Wystawa ma być także przypomnieniem naszych historycznych związków z Francją. Przez wieki byliśmy ważnym partnerem jej polityki. Silnie na nas oddziaływała francuska nauka, literatura i sztuka. We Francji szukały schronienia rzesze wychodźców po powstaniach narodowych. Na pomoc Francji liczyliśmy w czasach wojen światowych XX wieku. Wprawdzie nie zawsze nasze nadzieje były spełniane, ale związki kulturalne i emocjonalne były silne. Wystawa ta jest okazją do przypomnienia pojęć tak żywych w czasach napoleońskich, patriotyzmu i honoru - wielokrotnie potwierdzanych przelewaną krwią. Ekspozycja w sali Arsenału Muzeum Książąt Czartoryskich zostanie urządzona według kryteriów chronologicznych i podzielona na części tematyczne. Przy pomocy obrazów i rycin pochodzących z epoki, zostaną zilustrowane najważniejsze wydarzenia, obok głównych bohaterów - Napoleona Bonaparte i księcia Józefa Poniatowskiego - pokazane znaczące w tamtych czasach postacie Polaków, zachowane po nich mundury, broń, odznaczenia, pamiątki osobiste, dokumenty a nawet listy, zostanie przedstawione odrodzone wojsko polskie, jego broń i piękno mundurów oraz pamiątki i trofea z kolejnych kampanii.
Tomasz Kusion

Arsenał Muzeum Książąt Czartoryskich, Oddział Muzeum Narodowego w Krakowie
Kontakt: www.muzeum.krakow.pl


Wystawy aktualne | Archiwum wystaw 2003-2012

redakcja|nota prawna
© 2003-2024 sztuka.net   Wszelkie prawa zastrzeżone.