 |
|
Swe 60-lecie Stanisław Wejman uhonorował dziełem niezwykłym; cyklem sześćdziesięciu grafik powtarzających jeden motyw, motyw dyni, wykreślonej w tym samym wymiarze i technice. "Dynia jest dziełem, które właściwie daje się zrealizować tylko w oparciu o warsztat graficzny - idea wielości w jedności i jedności nadal zróżnicowanej. Na końcu jest to jednak jeden obraz, którego działanie da się tylko wypróbować po zmultiplikowaniu? pisał artysta o swym projekcie w trakcie realizacji.
Tych sześćdziesiąt prac odbijanych było początkowo z kilku, pod koniec już blisko z trzydziestu wymiennie stosowanych matryc. Każda z prac poza wyróżniającą, oryginalną warstwą zawiera w sobie część pozostałych. Powstała więc wielka rodzinna Dynia połączona wspólną genetyczną tkanką, transmitująca miedzy sobą dane. To właśnie wymienna matryca, podstawa graficznego alfabetu Wejmana , umożliwiła realizację w najbardziej adekwatny sposób totalnej idei cyklu, a więc szeregu prac wynikających z siebie wzajemnie, powiązanych i przenikających się płynnie jak w projekcji poklatkowej, przechodzących jedna w drugą w metamorfozie kształtów, która prowadzi w nieskończoność. Im więcej bowiem Dyni, tym bardziej staje się ona zjawiskiem nieuchwytnym i wieloznacznym - na obraz otaczającej nas rzeczywistości.
Wyjątkowość Dyni polega na przeciwstawieniu się narracyjnym i rozbudowanym literacko tradycjom naszej grafiki i posłużeniem się powtarzanym, choć nigdy takim samym modułem przedstawieniowym. Skupienie się na jednym motywie, formacie prac i technice stwarzają dla artysty laboratoryjne wręcz warunki eksperymentu. Niezmienność założonych parametrów warsztatowych koncentruje uwagę na obiekcie i jego możliwościach rozwojowych. Rosnąca ilość prac ukazuje, bez cienia naturalizmu, jak niestała jest Dynia i przekorna. Mimo to, a może dzięki temu kumuluje znaczenia. Jej niezmienność przy ciągłej odmianie staje się metaforą innych kształtów. Osiągnięta w ten sposób równowaga treści i formy jest wyrazem ?nowego funkcjonalizmu? w myśleniu o grafice, przekroczeniem progu i granicy z konsekwencjami nie tylko dla samego artysty. W tym znaczeniu ?instalacja graficzna? Wejmana jest zjawiskiem na wskroś oryginalnym i nie podobnym do jego wcześniejszych realizacji. Przekaz jest czysty i sugestywny, ma charakter strukturalny. Odsyła do myślenia o człowieku i świecie - wszak Dynia przypomina głowę ludzką lub, jak kto woli, kulę ziemską. Jej zwielokrotnienie, powtarzający się rytm, bogactwo kształtów i oddziaływanie w czasie, umacniają natarczywą myśl , że nie jest tylko i wyłącznie Dynią, lecz mówi coś więcej; wychodzi poza swą skromną graficzną powłokę, rozdziera graniczące passe-partout i komunikuje przymierze z otoczeniem.
Dynia nie jest pierwszym dużym projektem graficznym Stanisława Wejmana. W roku 1994 odbył sie premierowy pokaz jego Komedii horyzontalnej, cyklu skladającego sie z 28 prac tworzących przestrzenną całość. Ten kilkunastometrowy cykl zakupiło w 1996 roku Muzeum Narodowe w Krakowie, tam też udostępniony został na specjalnym pokazie.
Stanisław Wejman ukończył studia w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Obecnie jest jej profesorem - prowadzi pracownię miedziorytu. Od 1967 roku bierze udział w zbiorowych i międzynarodowych pokazach grafiki, jednak najchętniej wystawia swe prace sam, albo wspólnie z żoną Anną - również grafikiem ( J.F.)
Jan Fejkiel Gallery, ul. Grodzka 25 Kraków
Kontakt: www.fejkielgallery.com |