 |
|
Kariera André Kertésza (1894 Budapeszt - 1985 Nowy Jork), jednego z najwybitniejszych fotografów XX wieku, trwała ponad 70 lat. Jego spuścizna obejmuje 100.000 negatywów; a wiele z jego prac ("Widelec", "Pływak", "Ławka w parku", "Pracownia Mondriana") stało się ikonami XX-wiecznej fotografii. Swoją pierwszą fotografię Kertész opublikował w 1917 roku. Osiem lat później wyjechał z Budapesztu do Paryża, gdzie spędził 10 lat, pracując jako wolny strzelec dla europejskich magazynów. Pobyt w Paryżu był najważniejszym okresem w jego życiu: tu dojrzał i stał się wielkim artystą. Jego ulubionymi tematami we wczesnym okresie paryskim były portrety przyjaciół i artystów (wśród których byli m.in. Leger, Mondrian, Chagall i Colette) wnętrza, przedmioty codziennego użytku, a przede wszystkim codzienność miasta, której wielorakie oblicza potrafił dostrzec i wydobyć. Tę obserwację nieoczekiwanych sytuacji i ulotnych momentów podczas spacerów po Montmartrze i Meudon ułatwiał mu aparat Leica - poręczny i dyskretny, stworzony jakby specjalnie dla niego. Kertész nie był zainteresowany analitycznym opisem, dokumentacją; w swoich zdjęciach próbował uchwycić ulotność i kruchość życia. Penetrując uliczki i zaułki studiował ludzi i ich zachowania na ulicy, grę cienia i światła.
Pierwsza indywidualna wystawa artysty odbyła się w 1927 roku. W 1932 roku stworzył słynną serię "Distortions" ("Zniekształcenia") - cykl zdeformowanych, zniekształconych kobiecych aktów, które przypominały abstrakcyjne obiekty. W 1936 roku Kertész wyjechał do Nowego Jorku, gdzie rozpoczął współpracę z magazynami "Look", "Harper's Bazar" i "Voque". W 1945 ukazał się jego albumu "Day of Paris", który podsumowywał 10-letni pobyt w Paryżu. Przełomem w "amerykańskiej" części kariery Kertésza była jego indywidualna wystawa a Museum of Modern Art (1964).
Kertész, wielki poeta XX-wiecznej fotografii, wywierał wielki wpływ na twórczość m.in. takich artystów, jak Henri Carter-Bresson, Robert Capa czy Brassai. Pokazywane na wystawie w "Zamku" prace pochodzą z kolekcji Galerii Jeu de paume w Paryżu. Cykl "Intymność czytania" Kertész tworzył przez wiele lat - najstarsze ze zdjęć powstało w 1912 roku, najpóźniejsze - w 1981. Część z tych ponad 50 prac została opublikowana w książce "On reading", wydanej w 1971 roku. Artysta fotografował zawsze za zgodą osób "pozujących". Robił to niezwykle miękko, subtelnie i delikatnie, w żaden sposób nie przeszkadzając i nie ingerując w intymny świat czytającego. Ktoś, kto czyta - nie ważne czy znajduje się w ogrodzie, autobusie, kawiarni, bibliotece, salonie czy w swoim łóżku - zawsze jest tak naprawdę zupełnie gdzie indziej, w innym świecie i w innym czasie, dokąd przenosi go lektura. Dzięki Kertészowi doświadczamy tej niezwykłej i intymnej przyjemności czytania.
Wystawa zorganizowana przez Galerię Jeu de paume przy wsparciu oddziału Sztuk Pięknych i Dyrekcji Architektury i Dziedzictwa Narodowego Francuskiego Ministerstwa Kultury i Środków Przekazu
Sala Marmurowa, Centrum Kultury "Zamek" w Poznaniu
Kontakt: www.zamek.poznan.pl |