 |
|
Monograficzna wystawa Bronisława Wolanina u. 1937 r., jednego z czołowych polskich twórców designu ceramicznego, działającego w tej dziedzinie nieprzerwanie od ponad czterdziestu lat, rozpoczyna nowych cykl prezentacji najbardziej doniosłych wydarzeń, zjawisk i postaci polskiego wzornictwa powojennego. 230 obiektów prezentuje twórczość artysty od projektów najwcześniejszych po realizowane w bieżącej produkcji. Uzupełnieniem ekspozycji są przykłady unikatowej twórczości ceramicznej Wolanina. Prace prezentowane na wystawie pochodzą ze zbiorów Muzeum Ceramiki w Bolesławcu, Muzeum Narodowego we Wrocławiu, Muzeum Narodowego w Poznaniu, wytwórni "Ceramika Artystyczna" w Bolesławcu i kolekcji własnej artysty.
Niewątpliwy talent i duża wrażliwość estetyczna Bronisława Wolanina, (ur. 1937 r.) wsparte są wyniesionym z Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych we Wrocławiu podejściem do kształtowania form, opartym o kult estetyki ładowskiej, oraz mocnym osadzeniem w ceramicznych tradycjach regionu - od prawie ludowych i historycznych, sięgających XVII i XVIII wieku, po nowoczesne światowe trendy lat dwudziestych i trzydziestych XX wieku. Wypracowany przez niego styl kamionki bolesławieckiej jest wypadkową znakomitego przygotowania wyniesionego z wrocławskiej pracowni Julii Kotarbińskiej, czerpania z żywych na Śląsku tradycji ceramicznych i osiągnięć działających tu w latach 20. i 30. XX wieku niemieckich szkół i wytwórni oraz oryginalnego talentu i znakomitego warsztatu samego artysty.
Do początku lat 70. XX w. najbardziej znaczącą tendencją w projektach Wolanina jest nawiązywanie do najstarszego dziedzictwa: żłobkowanych i baniastych dzbanów pokrytych szkliwem ziemnym i białymi nakładkami odlewanymi w formach, o motywach heraldycznych i roślinnych. Formy naczyń a także zdobiny i ich motywy są indywidualnie przetworzone i opracowane z wielką dbałością o każdy szczegół. Charakterystyczne dla tych prac są przecierki szkliwa w partiach reliefowych, dzięki którym barwy posiadają zróżnicowane nasycenie i efektowną migotliwość. Od wczesnych lat siedemdziesiątych, pod wpływem wzornictwa skandynawskiego, formy stają się bardziej czyste i funkcjonalne, a zdobienia w dużym stopniu zredukowane. Naczynia powstałe z zestawienia różnego rodzaju form kulistych, owalnych i walcowatych posiadają proporcje opracowane z niezwykłą dbałością, a rysunek ich profili poddany jest rygorom znaku graficznego. Artysta eksperymentuje natomiast ze szkliwami. Umiejętnie zestawia płaszczyzny zdobione z powierzchniami gładkimi, co potęguje wyraz kompozycji nadając mu specyficznej ekspresji. Uwidacznia się pewna wspólnota postawy artystycznej Wolanina z ceramiką wschodnią - harmonijną, niezachwianą w proporcjach, równoważnie traktującą formę i dekorację. W tych latach odwołuje się również do międzywojennej tradycji bolesławieckiej - dekoracji stempelkowej. Drobne kółka pokrywające jednostajnie całe powierzchnie prostych naczyń wykonane są techniką malowania sepią lub kobaltem, w czym artysta transponuje swe doświadczenia graficzne i rysunkowe. Dekoracja malowana stanowi znaczny procent zdobin do dnia dzisiejszego, tak jak i rysunek, ważny dla Wolanina od wczesnych lat, znajdzie swe zastosowanie w ceramice w różnych okresach twórczości. Niezmienne od lat siedemdziesiątych do dnia dzisiejszego zainteresowanie handlowców z różnych stron świata dekoracją stempelkową spowodowało, że kolejne formy powstające w następnych dekadach często będą eksponowały właśnie ten rodzaj dekoracji. Zdobina z drugiej połowy lat 70. XX w. w formie rybiej łuski, czy stosowane w ostatniej dekadzie motywy regularnych kropeczek są również kolejnymi reminiscencjami tradycyjnego stempelka. Największą popularnością cieszy się kolorystyka kobaltowa, chociaż coraz szerzej stosowane są brązy, zielenie i czerwienie.
Wolanin przez wszystkie lata swej twórczej działalności jest otwarty na współczesne nurty i tendencje, choć jednocześnie, co z naciskiem podkreśla, zawsze dba o nie zatracenie odrębności swojego wzornictwa. Jego projekty zawsze cechuje duża wrażliwość i subtelność w kształtowaniu formy; artysta znajduje złoty środek między korzystaniem z technologii i nowatorskim kształtem a kultywowaniem tradycji, a także pokorą, ale i dystansem wobec tworzywa. Działalność unikatowa to początkowo uprawianie grafiki i drobnej rzeźby, a od roku 1979 do dziś już tylko płaskorzeźbionych obrazów. Najpierw w porcelanie, a potem głównie w kamionce tworzy liczne serie płytek prostokątnych, zwanych czasem kaflami, pokrytych kompozycjami, wykonanymi z ręcznie formowanych drobin i płatków. Dominuje subtelnie stonowana monochromatyczna kolorystyka. Kompozycje abstrakcyjne w ostatnich latach zastąpione zostały przedstawieniami inspirowanymi polską sztuką ludową. Odrębny charakter, też unikatowy, posiadają projekty naczyń realizowanych w porcelanie; niespotykane dotąd u artysty "postmodernistyczne" kształty posiadają zróżnicowane bryły z fantazyjnym opracowaniem elementów i umiejętnym, linearnym wykorzystaniem złota i platyny.
Doskonały warsztat artysty i niezwykle rzetelne podejście do każdej realizacji, począwszy od fazy projektu, po jego ostateczne wykończenie dekoracją przesądzają o sukcesach ceramiki Wolanina. W tradycyjnych technologiach kamionkowych realizuje autorskie wzornictwo. Stworzył spójny program produkcji a projekty wchodzące w jego skład obrazują szeroką skalę możliwości artystycznych i użytkowych realizowanych w tworzywie ceramicznym, co sprawia, że już od wielu lat wysoko cenione są na całym świecie. A to przekłada się na wielkość zamówień płynących ze wszystkich niemal kontynentów. Od końca lat 60. w Muzeum Ceramiki w Bolesławcu konsekwentnie gromadzi twórczość Bronisława Wolanina. Obok zbiorów bolesławieckich, Muzeum Narodowe we Wrocławiu może poszczycić się kolekcją w pełni dokumentującą twórczość ceramiczną artysty, ale prace z różnych okresów posiadają także inne polskie placówki muzealne oraz Emmerson Museum of Art W Syracuse.
Kurator: Magdalena Weber - Faulhaber
Aranżacja plastyczna: Klaudyna Jasiewicz
Muzeum Sztuk Użytkowych - oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu, Góra Przemysła 1
Kontakt: www.mnp.art.pl |