 |
|
Wystawa "Kilimy i batiki z pracowni krakowskich 1900-1930 w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie" jest jedną z pięciu wystaw towarzyszących I Festiwalowi Tkaniny Kraków 2004. Przedsięwzięcie to, organizowane wspólnie przez Zarząd Okręgu Związku Artystów Plastyków w Krakowie i Muzeum Narodowe w Krakowie, jest realizowane w związku z przypadającym w tym roku XI Międzynarodowym Triennale Tkaniny Artystycznej w Łodzi. Technika wykonywania kilimów znana była w Polsce od stuleci. W czasach dawniejszych, w wiekach XVIII i XIX, zarówno kilimy dworskie tkane dla ozdoby siedzib szlachty, jak i ludowe do siedzib warstwy uboższej powstawały bez uprzednich projektów, w sposób spontaniczny. Na początku XX wieku popularnie używany w dekoracji wnętrz kilim rozpoczął karierę jako niezależna tkanina artystyczna. Stara technika wykonywania kilimów zaczęła być używana w środowisku krakowskiej bohemy jako środek do realizacji niezależnych koncepcji artystycznych. Projektowanie kilimów stało się ? dzięki nowatorskim rozwiązaniom kompozycyjnym - charakterystyczną dziedziną działalności artystycznej w pierwszym trzydziestoleciu wieku XX. W podobny sposób środowisko krakowskich artystów wykorzystało batik. Ta technika zdobienia tkanin, wymyślona we wschodniej Azji, do okresu rozpowszechnienia jej w Warsztatach Krakowskich (1913-1926) w pracowni prowadzonej przez profesora Antoniego Buszka (1883-1954), była prawie zupełnie nieznana. Wcześniej, podobnie jak i technika kilimkarska, batik używany był chętnie przez twórców ludowych. Z tego też względu Antoni Buszek do projektowania tkanin batikowanych zaprosił niewykształcone dziewczęta ? amatorki, którym pozwalał komponować spontanicznie, zgodnie z ich własnym gustem. Ten eksperyment, powtórzony zgodnie z założeniami École Martine Paula Poirota, w której uczył się Buszek, na krakowskim gruncie powiódł się znakomicie.
W Muzeum Narodowym w Krakowie znajdują się zabytkowe kilimy i batiki świadczące o nowoczesnym sposobie myślenia o tkaninie ? jako o integralnym dziele sztuki. Projekty dla tych tkanin wykonywał np. Stanisław Wyspiański, którego kilim z motywem pelargonii zapoczątkował w Krakowie modę na podobny typ dekoracji. Kompozycję tę powtarzano wielokrotnie: na zasłonach dla Towarzystwa ?Sztuka?, we fryzie w Domu Towarzystwa Lekarskiego, na płóciennych makatach, stanowiących już epigońskie kompilacje pierwowzoru, pojawiających się licznie w krakowskich mieszkaniach. Podobnie Karol Tichy, Józef Czajkowski, Kazimierz Brzozowski projektowali kilimy, których realizację powierzali warsztatom pracującym pod kierunkiem Antoniny Sikorskiej w Czernichowie pod Krakowem. W Warsztatch Krakowskich z kolei wykonano kilimy według projektów Karola Młodzianowskiego, Wojciecha Jastrzębowskiego. W Krakowie działało około dziesięciu pracowni realizujących projekty znanych artystów. Były to pierwsze ośrodki kształtowania nowoczesnego sposobu myślenia o tkaninie artystycznej. Stanowiły one wspólnie impuls do dalszego rozwoju, którego wyrazem są osiągnięcia ich spadkobierców i kontynuatorów ? artystów związanych z pracownią tkaniny artystycznej Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.
Kurator wystawy: Beata Biedrońska - Słota
Kontakt: www.muzeum.krakow.pl
|