 |
|
Od ponad stu lat wokół Henryka Siemiradzkiego i jego twórczości toczone są zażarte dyskusje. Jego dzieła budziły i budzą skrajne uczucia - od absolutnego lekceważenia do totalnego zachwytu. Krytykujący Siemiradzkiego wywodzili się zazwyczaj z kręgów ludzi związanych za sztuką. Zarzucali oni malarzowi nadmierne przywiązanie do zasad akademizmu i historyzmu, nieszukanie własnych dróg twórczego rozwoju, zatrzymywanie się niejako w pół kroku w trakcie malowania, bez rozwijania skrzydeł, co w efekcie powodowało powstanie obrazu poprawnego, lecz nie wyjątkowego. Trudno mu było jednak przy tym odmówić profesjonalizmu, znakomitego opanowania malarskiego warsztatu i perfekcji wykonania.
Zupełnie zaś odmienne poglądy wyrażali widzowie. Ci bezgranicznie uwielbiali Siemiradzkiego ze względu na preferowaną przez niego tematykę dzieł i sposób ich tworzenia, zapewniające obrazom atrakcyjność, a oglądającemu łatwość odbioru. Bez wątpienia Henryk Siemiradzki jest jednym z nielicznych polskich twórców, którzy zrobili prawdziwie wielką międzynarodową karierę. Nieprzebrane tłumy przychodziły oglądać jego obrazy, podziwiali je i kupowali między innymi członkowie monarszych rodów Rosji, Austrii i Włoch. Osiągnął ogromną sławę i wysoki status majątkowy, znacznie przewyższając pod tym względem malarzy, których prace osiągają dziś ceny liczone w milionach dolarów (m.in. impresjonistów). Szczególny zachwyt wywoływały monumentalne płótna, takie jak "Pochodnie Nerona" czy "Dirce chrześcijańska", oraz kurtyny namalowane dla teatrów Krakowa i Lwowa. Chociaż prezentował niezmienne przywiązanie do klasycznych kanonów, wypracował własny rozpoznawalny styl.
Pomimo iż urodził się pod Charkowem, w rodzinie carskiego oficera, studiował na Uniwersytecie Charkowskim (biologię) i Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu (malarstwo), a potem przez wiele lat mieszkał w Rzymie, swym postępowaniem sprawiał, że jego polskość nie budziła wątpliwości, zaś po śmierci spoczął w panteonie sławy na krakowskiej Skałce.
Wystawa w stalowowolskim muzeum stwarza miłośnikom sztuki niepowtarzalną okazję do wyrobienia sobie własnego zdania na temat Siemiradzkiego i jego twórczości. Zaprezentowane zostaną tu bowiem wszystkie prace znajdujące się w Lwowskiej Galerii Sztuki oraz nieznane szerzej dzieła z polskich muzeów i kolekcji prywatnych.
Niezaprzeczalnym walorem ekspozycji jest to, iż przedstawia obrazy ukazujące różne kręgi zainteresowań mistrza, zarówno w zakresie podejmowanego tematu, jak i formy. Obok sztandarowych obrazów, w których czerpał inspirację z motywów antycznych ("Za przykładem bogów", "U źródła"), chrześcijańskich ("Chrystus i Samarytanka") czy idyllicznych ("Scena przy studni"), pojawiają się motywy ludowe rodem z Ukrainy ("Noc na Iwana Kupała", "Sielska idylla"), znakomite portrety ("Greczynka", "Portret młodej Włoszki"), a także studia do słynnych plafonów i kurtyn teatralnych ("Andromeda", "Amor i Psyche") oraz zaskakujące, barwne, tchnące impresjonizmem szkice, ukazujące zupełnie inne oblicze Siemiradzkiego.
Każdy z admiratorów dzieł malarza znajdzie wszystko to, co u Siemiradzkiego najlepsze; precyzję rysunku i kompozycji, wyczucie koloru i niepowtarzalną grę światła, a w dodatku okazję do prześledzenia poszczególnych etapów procesu twórczego.
Wystawie towarzyszą dwa katalogi. Jeden dotyczy obrazów ze zbiorów lwowskich, opracowany został przez Vitę Susak ze Lwowa, drugi, poświęcony polskiej części wystawy, opracowała Anna Król z Krakowa. Wydawcą obu pozycji jest Muzeum Regionalne w Stalowej Woli.
Ekspozycja stanowi element polsko-ukraińskiego projektu, dofinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Program Sąsiedztwa Polska - Białoruś - Ukraina - INTERREG IIIA /TACIS CBC 2004-2006.
Marek Wiatrowicz
Muzeum Regionalne w Stalowej Woli, ul. Sandomierska 1, 37- 464 Stalowa Wola
Kontakt: www.csw.art.pl |