RZEŻBA

Autor: Janina (Nina) Mirecka Data ustawienia: 1974 Materiał: kamionka Wymiary: wysokość ok. 2 m Napisy: brak

Najbardziej chyba tajemnicza rzeźba plenerowa warszawskiego Starego Miasta. Milczą o niej wszystkie dostępne dziś opracowania, bez trudu wymieniając dziesiątki innych tego typu dzieł w przestrzeni publicznej miasta. Powstała we wrześniu 1973 roku na plenerze rzeźbiarskim w Suchedniowie. Wypalona została w pobliskim Parszowie, skąd w 1974 trafiła na wystawę poświęconą trzydziestej rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego, zorganizowaną przez Stołeczną Sekcję Rzeźby ZPAP w Galerii przy ulicy Marchlewskiego w Warszawie. Staraniem artystki i za zgodą Stołecznej Rady Narodowej w tym samym roku trafiła na mury Starego Miasta, co z uwagi na rzucający się w oczy symbol Polski Walczącej na lewym boku kompozycji uznać należy za ewenement. W latach 80. XX wieku rzeźba została zdewastowana. Postać kobiety straciła głowę. Uszkodzeniu uległo też wiele innych elementów całości. Rekonstrukcji dokonała artystka z synem, malarzem Dariuszem Mireckim. Dzieło Janiny Mireckiej doskonale wpisuje sie w otoczenie i jego dramatyczną historię. Poszarpana, wyniszczona, niemal (i dosłownie) wypalona forma rzeźbiarska odnosi się wprost do pamięci Powstania i tragicznych losów jego młodych uczestników (wśród nich samej autorki). Mimo to kompozycja tchnie optymizmem. Jest pogodna. Jej oryginalna, charakterystyczna dla całej twórczości artystki forma nie jest łatwa w pierwszym odbiorze. Może budzić skrajne emocje. Oswojona, pozwala docenić wielopłaszczyznowość przekazu sztuki Janiny Mareckiej.

Podobne w formie i wyrazie dzieło Mireckiej powstało kilka lat później w czasie pleneru rzeźbiarskiego na Ursynowie. Kompozycja zatytułowana "Piosenka dla nowej Warszawy", stanęła w 1978 roku w otoczeniu nowobudowanych bloków przy ulicy Puszczyka 10. Mirecka jest także autorką dwóch rzeźb powstałych w czasie I Biennale Rzeźby w Metalu w Warszawie w 1968 roku. Jedna z nich do dziś stoi przy Alei Prymasa Tysiąclecia.

Foto i opracowanie © 2011 Paweł Giergoń