RZEŻBA

Autor: Jan Goliński Data ustawienia: 1936 (odlew z 1933 roku) Materiał: brąz (figura), piaskowiec (cokół) Wymiary: wysokość (figura) ok. 170 cm Lokalizacja: osiedle Boernerowo, ul. Grotowska / Westerplatte

Prawdopodobnie najpiękniejsza figura Matki Boskiej z Dzieciątkiem powstała w dwudziestoleciu międzywojennym w Warszawie. Znana chyba wyłącznie lokalnej społeczności Boernerowa, nie doczekała się jak do tej pory słowa wzmianki w literaturze tematu, co dziwi, ponieważ jest to dzieło sztuki o wysokich walorach artystycznych. Autorem rzeźby był Jan Goliński, artysta znany z takich realizacji jak dekoracje malarskie i rzeźbiarskie w gmachu dawnego Banku Rolnego w Warszawie (z Janiną Broniewską) czy utrzymane w modnym stylu art déco płaskorzeźbione herby Warszawy (syrenki) zdobiące elewacje budynków miejskich wodociągów przy ul. Filtrowej.

W 1936 roku zakończono budowę osiedla pracowników służby łączności w podwarszawskich Babicach, przemianowanego na Boernerowo w uznaniu zasług zmarłego w 1933 roku ministra Poczt i Telegrafów, Ignacego Augusta Boernera. Obok wzniesionej w owym czasie kaplicy pw. Matki Boskiej Ostrobramskiej, na zakończeniu głównej alei osiedla (wówczas ul. Prystora), na skraju Parku Leśnego ustawiono figurę Matki Boskiej z Dzieciątkiem, odlaną w brązie w 1933 roku w pabianickiej Szkole Rzemieślniczo-Przemysłowej. Fundatorem przedsięwzięcia było Ministerstwo Poczt i Telegrafów.

Ustawiona na wysokim, otoczonym relingami cokole kompozycja figuralna jest zmodyfikowaną wersją projektu konkursowego Jana Golińskiego na pomnik "Zjednoczenia Ziem Polskich" w Gdyni z 1931 roku. Projekt ten nie zyskał wysokich not jury silnie obsadzonego konkursu (autorowi zwrócono jedynie koszta wykonania makiety) ale stanowi ciekawy przykład rozwiązania architektoniczno-rzeźbiarskiego, gdzie funkcje propagandowe (dziesięciolecie odzyskania niepodległości) połączono z funkcjami użytkowymi (latarnia morska, wielopiętrowy, tarasowy punkt widokowy na port).

Figura i cokół bez uszczerbku przetrwały wojnę. W póxniejszych latach otoczenie figury uległo zmianie po umieszczeniu u jej podnóża kamienia upamiętniającego walki powstańcze 1944 roku.

Foto i opracowanie © 2011 Paweł Giergoń
Foto archiwalne: Architektura i Budownictwo 1931 nr 5-6

Bibliografia:
Jerzy Bogdan Raczek, Boernerowo i jego świątynia, Warszawa 2006
Konkurs na pomnik "Zjednoczenia Ziem Polskich" w Gdyni, Architektura i Budownictwo 1931 nr 5-6