RZEŻBA

Autor: Stanisław Kulon, Eugeniusz Kozak (współpraca) Data odsłonięcia: 8 maja 1975 Materiał: stal, brąz, granit, żelazobeton Wymiary: wysokość: 17 m (pylony), 2,5 m (figura sapera), 2m x 7m (płaskorzeźba w przejściu podziemnym), 6,5 m (kompozycja w nurcie rzeki) Napisy: "Chwała saperom" "Wolna Warszawa nigdy nie zapomni tych, którzy trudem swym i krwią pierwsi rozpoczęli dzieło jej odbudowy (z rozkazu Naczelnego Dowódcy WP nr 39 z 14 III 1945 roku)"

Pomnik - założenie architektoniczno-plastyczne usytuowany jest nad Wisłą, w perspektywie głównej alei Parku Kultury i Wypoczynku im. Edwarda Rydza Śmigłego (w czasach PRL, im. Bolesława Prusa). Składa się z trzech części - właściwego pomnika z figurą sapera w otoczeniu sześciu pylonów symbolizujących wybuch miny, brązowej płyty wmurowanej w ścianę przejścia pozdziemnego pod Wisłostradą oraz żelbetowego słupa wbitego w nurt Wisły, na którym przedstawiono trzy postacie saperów wbijających pal w dno rzeki. Pomnik odsłonięto w przeddzień 30 rocznicy obchodów Dnia Zwycięstwa - mistrzem ceremonii był minister obrony narodowej PRL, gen. Wojciech Jaruzelski. Na betonowo-stalowych pylonach kompozycji głównej umieszczono 18 brązowych płaskorzeźb przedstawiających m.in. sceny batalistyczne, rozminowywanie kraju, budowę mostów i walkę z żywiołami. Odlewy płaskorzeźb wykonano w stołecznych zakładach im. Marcelego Nowotki zaś pylony we wrocławskiej stoczni rzecznej. Płaskorzeźba w przejściu podziemnym przedstawia nieudaną próbę desantu żołnierzy I Armii Wojska Polskiego spieszących na pomoc powstańczej Warszawie.

Opracowanie: Paweł Giergoń