RZEŻBA

Autor: Kazimierz Danilewicz Data odsłonięcia: 1985 Materiał: biały marmur (Kojełga, Kazachstan), czerwony wapień kielecki Wymiary: wysokość: 6 m Napisy: Generał broni Zygmunt Berling, 1896-1980

Usytuowany po praskiej stronie, w zakolu zjazdów mostu Łazienkowskiego, jest jednym z ostatnich pomników czasów PRL w Warszawie. Poświęcony został osobie kontrowersyjnego w ocenie historyków dowódcy I Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki, nastepnie I Armii Wojska Polskiego utworzonej w ZSRR i budzi do dziś wiele sprzeczności oraz gwałtownych dyskusji, zwłaszcza w środowiskach PRL-owskich kombatantów. Z artystycznego punktu widzenia pomnik ten nie należy do dzieł udanych. Razić może kompozycja (nogi generała pogrążone są po kolana w cokole, co można interpretować jako niemożność niesienia pomocy ginącej Warszawie) oraz zapewne celowy dobór kolorystyczny materiałów. Propaganda lat 80. z dumą pisała o wykorzystaniu tu białego marmuru z Kazachstanu, ponoć równie świetnego jak karraryjski, lecz nic nie ujmując jakości kamienia z dawnej republiki radzieckiej, należy stwierdzić, iż odkuwający postać Berlinga Kazimierz Danilewicz nie wykorzystał szansy pełnego zaprezentowania walorów estetycznych tego materiału. Spory dotyczące postaci Zygmunta Berlinga jak i potrzeby wystawiania mu pomnika będą trwały zapewne tak długo, jak będą wśród nas obecni świadkowie wydarzeń sprzed sześćdziesięciu lat.

Foto i opracowanie: 2009 © Paweł Giergoń