RZEŻBA

Autor: Kazimierz Gustaw Zemła Data odsłonięcia: 30 maja 1999 Materiał: marmur (Bianco Carrara) Wymiary: wysokość 12,5 m, waga 220 ton (70 ton rzeźba) Napisy: Przechodniu, powiedz wszystkim, że polegliśmy z honorem. Ducha oddaliśmy Bogu, serca Polsce, ciało ziemi włoskiej. Żołnierzom 2 Korpusu Polskiego generała broni Władysława Andersa, którzy 18 maja 1944 r. w krwawej bitwie zdobyli Monte Cassino, przełamali Linię Gustawa i otworzyli aliantom drogę na Rzym. Naród polski

Szlachetność surowca podnosi niewątpliwie wymowę symboliczną tego dzieła. To znakomity pomnik. Rzeźba bezgłowej, uskrzydlonej postaci (Nike) wyłaniająca się z potrzaskanej kolumny robi duże wrażenie. Świetnie rysuje się na tle nieba. Ten pomnik można podziwiać zarówno z oddali jak i stojąc u jego stóp. Jedynym mankamentem pozostają detale architektonicznej podstawy, z której wyłania się kolumna. Porozrzucane hełmy, zarysowana postać Matki Boskiej, wzgórze(?) przykryte całunem - sprawiają wrażenie kiczu i wprowadzają dysonans w harmonię głównej kompozycji.

Pomnik sfinansowano ze składek weteranów II Korpusu oraz dotacji różnorakich instytucji. Koszt budowy wyniósł ok. półtora miliona złotych. Zorganizowany przez SARP konkurs rozstrzygnięto w listopadzie 1995 roku. Pokryta białym marmurem konstrukcja monumentu wykonana została z żelbetu. W celu zabezpieczenia gruntu pod ważącą 70 ton kolumną, w ziemię wbito sześciometrowe pale stabilizujące. Całość kompozycji architektoniczno-rzeźbiarskiej osiągnęła gigantyczną wagę 220 ton. Odsłonięcia pomnika dokonała Irena Anders.

Opracowanie: Paweł Giergoń