RZEŻBA

Autor: Xawery Dunikowski Data odsłonięcia: 29 października 1922 Materiał: piaskowiec Wymiary: wysokość: ok. 4 m Napisy: na cokole fontanny

Pomnik wdzięczności Stanom Zjednoczonym Ameryki wystawiony został w Warszawie za ich stanowisko w sprawie odzyskania niepodległości i pomoc humanitarną udzieloną Polsce po I wojnie światowej. Monument przedstawiający dwie kobiety tulące dzieci, skomponowany został w formie fontanny. Autorem projektu rzeźby był pozostający wówczas w doskonałej kondycji artystycznej, jeden z najwybitniejszych rzeźbiarzy polskich pierwszej połowy XX wieku, Xawery Dunikowski. Oprawę architektoniczną fontanny zaprojektował Zdzisław Kalinowski. Pomnik usytuowano na skwerze Hoovera na Krakowskim Przedmieściu. Niezawodni w dowcipnych skojarzeniach Warszawianie ochrzcili go wierszykiem: "Z przodu cyce, z tyłu cyce, Polska wdzięczna Ameryce".

Już w 1925 roku wykonana z czerwonego piaskowca kompozycja figuralna zaczęła kruszyć się, a prasa alarmowała o możliwośći zawalenia się pomnika. W 1930 roku magistrat Warszawy podjął decyzję o rozbiórce. Misa fontanny i cokół przetrwały kataklizm II wojny światowej i zostały ostatecznie rozebrane w 1951 roku. W 1946 roku były prezydent Stanów Zjednoczonych Herbert C. Hoover odwiedził Warszawę i m.in. szczątki pomnika na skwerze swojego imienia, co utrwalone zostało na wyżej prezentowanym zdjęciu.

Opracowanie: Paweł Giergoń