RZEŻBA

Autor Kazimierz Danilewicz Data odsłonięcia 1955 Materiał wapień Wymiary wysokość / szerokość ok. 150 cm

Płaskorzeźby skrajnych płycin attyki zdobiącej budynek dawnego Powszechnego Domu Towarowego na Woli to przykład kontrastów epoki, w której powstały. Popularny PeDeT budowany był w latach 1954-56 według projektu Michała Przerwy-Tetmajera, czyli w schyłkowej fazie obowiązywania doktryny socrealizmu. Z jednej strony jawnie modernistyczna, z drugiej zaś obłożona kamiennymi okładzinami bryła budynku ozdobiona została dodatkowo granitowymi pilastrami i filarami, klasycznym ząbkowaniem gzymsu przyziemia czy właśnie attyką, której monotonię rozbijają znakomite płaskorzeźby o tematyce związanej ściśle z funkcją budynku: zabawki, artykuły sportowe, instrumenty muzyczne, rowery, ubrania, tekstylia, kwiaciarnia i kawiarnia. Wszystko to utrzymane w estetyce bliższej sztuce dwudziestolecia międzywojennego niż odchodzącej wstydliwie, schyłkowej już doktryny socrealizmu. Budynek został w ostatnim czasie poddany przebudowie wnętrz na funkcje biurowe. Zdobiące wewnętrzne patio kompozycje malarskie na szkle autorstwa Marka Włodarskiego i Tadeusza Błażejowskiego (108 szyb pogrupowanych tematycznie w 12 obrazów) zostały zdemontowane, częściowo zniszczone i przewiezione do magazynu firmy prowadzącej adaptację budynku do nowych potrzeb. Aktualnie brak informacji o losie ocalałych fragmentów szyb.

Foto i opracowanie © 2011 Paweł Giergoń